ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Σκοπός Μαθήματος

Σκοπός του μαθήματος είναι να  δώσει τις απαραίτητες γνώσεις στον ειδικό διατροφής σχετικά με την χρησιμοποίηση των πόρων και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον για την παραγωγή, διακίνηση και κατανάλωση των τροφίμων, τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του περιβάλλοντος και των τροφίμων, την δημιουργία των αποβλήτων και τις διατροφικές κρίσεις.

Επίσης,  αναμένεται οι φοιτητές να μπορούν να διαμορφώσουν προτάσεις για την προστασία αφενός του περιβάλλοντος και αφετέρου των τροφίμων. Στόχος επίσης είναι να προβληθούν τα επιτεύγματα επιστημονικών ερευνών και να συζητηθούν τα δεδομένα που προκύπτουν από την τρέχουσα επιστημονική γνώση, σχετικά με τα σύγχρονα περιβαλλοντικά προβλήματα και τον βαθμό που αυτά επηρεάζουν την ποιότητα των τροφίμων. Περαιτέρω, συζητώνται οι  μηχανισμοί επίδρασης των διαφόρων τεχνολογιών παραγωγής, διανομής και  κατανάλωσης τροφίμων στο περιβάλλον.

Γενικές ικανότητες

Το μάθημα αποσκοπεί στην ανάπτυξη δεξιοτήτων των φοιτητών ώστε να καταστούν ικανοί:

• •  να αναζητούν, να αναλύουν και να συνθέτουν πληροφορίες με τη χρήση των απαραίτητων τεχνολογιών,
• •  να ασκούν κριτική σκέψη και να αναπτύσσουν την αυτοκριτική τους ικανότητα,
• •  να σέβονται το φυσικό περιβάλλον
• •  να εργάζονται σε διεπιστημονικά και διεθνή περιβάλλοντα,
• •  να δείχνουν επαγγελματική, ηθική και κοινωνική υπευθυνότητα
• •  να μάθουν να εργάζονται ομαδικά όσο και αυτόνομα,
• •  να προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις και να παίρνουν αποφάσεις,
• να αναπτύσσουν ελεύθερη, δημιουργική και επαγωγική σκέψη

Περιεχόμενο Μαθήματος

1. Ποιότητα ζωής σε σχέση με την ασφάλεια τροφίμων και περιβάλλον. Κύριοι τοξικοί χημικοί ρυπαντές στο περιβάλλον που μέσω της τροφικής αλυσίδας προσβάλλουν τον άνθρωπο:Βαρέα μέταλλα (μόλυβδος, κάδμιο, αρσενικό και υδράργυρος), Παρασιτοκτόνα φυτοφάρμακα, Διοξίνες - Πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs)
2. Οικολογικό αποτύπωμα. Αποτύπωμα άνθρακα και αποτύπωμα νερού.
3. Πηγές μόλυνσης των τροφίμων από το περιβάλλον: Κλιματολογικές αλλαγές, μόλυνση από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, ραδιενεργός μόλυνση, μόλυνση από χημικά προϊόντα, μόλυνση κατά την επεξεργασία, μόλυνση από την συσκευασία, συνθήκες υγιεινής χώρων, εξοπλισμού και προσωπικού, μόλυνση από ακατάλληλες συνθήκες συντήρησης.
4. Υλικά συσκευασίας και περιβάλλον.
5. Το πλαστικό ως υλικό συσκευασίας τροφίμων. Φυσικά και χημικά πολυμερή υλικά που χρησιμοποιούνται στις συσκευασίες. Ο κίνδυνος μεταφοράς τοξικών ουσιών στα τρόφιμα και ποτά και η αισθητική ρύπανση του περιβάλλοντος.
6. Παρουσία της τοξικής ουσίας «ακρυλαμίδιο» στα διάφορα είδη τροφίμων. Μηχανισμοί σχηματισμού του ακρυλαμιδίου στα τρόφιμα. Τι μπορεί να προταθεί στους καταναλωτές αναφορικά με τους τρόπους μείωσης σχηματισμού του ακρυλαμιδίου στα διάφορα είδη των τροφίμων. Ο Κανονισμός Ε.Ε.2017/2158 για τη θέσπιση μέτρων άμβλυνσης του κινδύνου και επιπέδων αναφοράς για τον περιορισμό της παρουσίας ακρυλαμιδίου στα τρόφιμα.
7. Βιοκαύσιμα και διαθεσιμότητα τροφίμων.
8. Αξιοποίηση αποβλήτων τροφίμων με μετατροπή σε βιο-πλαστικό για 3D εκτύπωση.
9. Φαγητό στα απορρίμματα – χαμένα τρόφιμα: Πρωτοβουλίες για μείωση της σπατάλης τροφίμων.
10. Θέματα βιοηθικής ζώων και ανθρώπων στην παραγωγή τροφίμων.
11. Κίνδυνοι και επιπτώσεις της κλιματικής μεταβολής στη βιοποικιλότητα.
12. Διαχείριση αποβλήτων: Διαχείριση και διάθεση αστικών απορριμμάτων από την κατανάλωση τροφίμων, κύκλος ζωής τροφίμων.
13. Η ανάλυση κύκλου ζωής ως εργαλείο εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων

Τρόπος Παράδοσης

Πρόσωπο με πρόσωπο

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

Διδασκαλία με χρήση Η/Υ (Powerpoint και επιλεγμένα video) και  υποστήριξη της μαθησιακής διαδικασίας με ανάρτηση περιεχομένου στην ηλεκτρονική πλατφόρμα Moodle.

Οργάνωση Διδασκαλίας

Δραστηριότητα	Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις	26
Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας	13
Συγγραφή εργασιών	13
Μη καθοδηγούμενη μελέτη	35
Συμμετοχή σε εξετάσεις	3
Σύνολο	90

Αξιολόγηση Φοιτητών

Κριτήρια αξιολόγησης:
Η αξιολόγηση γίνεται με:
(α) γραπτή εξέταση που περιλαμβάνει ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών, σωστού-λάθους και ανάπτυξης,
(β) εργασία και παρουσίαση αυτής στο μάθημα η οποία συνεισφέρει max 10% στον τελικό βαθμό.

Συνιστώμενη βιβλιογραφία