ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ

Κωδικός Μαθήματος 277-190306
Εξάμηνο 3
Κατηγορία Υποχρεωτικό
Τύπος Γενικού υποβάθρου
Προαπαιτούμενα Μαθήματα Δεν υπάρχουν
Γλώσσα Διδασκαλίας Ελληνικά
Erasmus Ναι
Υπεύθυνη Μαθήματος ΠΡΙΤΣΑ, Αγαθή
Διδάσκοντες (ΘΕΩΡΙΑ) - ΠΡΙΤΣΑ, Αγαθή
Διδάσκοντες (ΕΡΓΑΣΤ.) - ΠΡΙΤΣΑ, Αγαθή
- ΤΖΕΚΑΚΗ, Ελένη

Διδακτική δραστηριότητα Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας Πιστωτικές Μονάδες (ECTS)
ΘΕΩΡΙΑ 3 3
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3 3
ΣΥΝΟΛΟ 6 6

Σκοπός Μαθήματος

Μετά το τέλος του μικτού αυτού μαθήματος οι φοιτητές θα μπορούν να κατανοήσουν τα χαρακτηριστικά και τις βασικές ιδιότητες των βιολογικών μορίων (πρωτεΐνες, ένζυμα, νουκλεϊκά οξέα, υδατάνθρακες, λιπίδια,  βιταμίνες), το ρόλο τους στη λειτουργία της ζωής και τη σημασία τους ως συστατικά της διατροφής όλων των ζώντων οργανισμών. Επίσης θα έχουν εκπαιδευθεί σε μεθόδους με τις οποίες μπορούν να ανιχνευθούν, να διαχωριστούν και να προσδιοριστούν ποσοτικά αμινοξέα, πρωτεΐνες και άλλα βιολογικά μόρια όπως τα λιπαρά οξέα στα τρόφιμα.

Γενικές ικανότητες

  1. Λήψη αποφάσεων.
  2. Αυτόνομη εργασία.
  3. Ομαδική εργασία.
  4. Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής.
  5. Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
  6. Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με σκοπό την εφαρμογή της θεωρίας στην πράξη.

Περιεχόμενο Μαθήματος

Θεωρητικό Μέρος Μαθήματος:

Χημική σύσταση και δομή των κυττάρων – βακτηριακά κύτταρα, ευκαρυωτικά κύτταρα, ζωικά κύτταρα, φυτικά κύτταρα.Αμινοξέα. Πεπτιδικός δεσμός. Πρωτεΐνες – λειτουργίες, διαλυτότητα, προσδιορισμός, δομή και μετουσίωση των πρωτεϊνών.
Ένζυμα – Συμπαράγοντες, συνένζυμα και προσθετικές ομάδες. 
Στρατηγικές κατάλυσης. Κινητική ενζυμικών αντιδράσεων, επίδραση του pH, θερμοκρασίας. Ενζυμική παρεμπόδιση. Αλλοστερικά ένζυμα. 
Στρατηγικές ρύθμισης των ενζύμων και των πρωτεϊνών.
Υδατάνθρακες, δομή και ονοματολογία των υδατανθράκων. Απλά ζάχαρα, αντιδράσεις απλών ζαχάρων. Ολιγοσακχαρίτες και πολυσακχαρίτες.
Λιπίδια, λιπαρά οξέα, τρι-ακυλο γλυκερόλες, φωσφολιπίδια, γλυκολιπίδια.
Βιταμίνες. Διάκριση με βάση τη διαλυτότητα στο νερό. Βιταμίνες – προβιταμίνες – ενώσεις με βιταμινική δράση. Απώλειες βιταμινών. 
Λειτουργίες των βιταμινών.
Κυτταρικές μεμβράνες και διαμεμβρανική μεταφορά. Λιπιδική διπλοστιβάδα. Μεμβρανική μεταφορά (αντλία νατρίου-καλίου). Μεταφορά με κυστίδια.
Κυτταρική επικοινωνία – ορμόνες. Μεταβίβαση σήματος. Ενδοκρινής επικοινωνία. Παρακρινής επικοινωνία. Αυτοκρινής επικοινωνία. Νευρωνική επικοινωνία. Επικοινωνία που εξαρτάται από επαφή. Μοριακοί μηχανισμοί μεταβίβασης σήματος.
Ορμόνες – ινσουλίνη, γλυκαγόνη – επινεφρίνη.

Εργαστηριακό Μέρος:
Προσδιορισμός αμινοξέων:
Αντίδραση νινυδρίνης.
Αντίδραση με φορμαλδεύδη
Απορρόφηση στο UV.
Προσδιορισμός πρωτεϊνών:
Απορρόφηση στο UV.
Αντίδραση διουρίας
Αντίδραση FOLIN – CIOCALTEU.
Διαχωρισμός πρωτεϊνών με απεσταγμένο νερό και διαλύματα αλάτων. 
Εκχύλιση – μετουσίωση πρωτεϊνών.
Υδατάνθρακες:
Μελέτη της δομής του γλυκογόνου.
Εργαστηριακές τεχνικές στη βιοχημεία:
Χρωματογραφία TLC.
Ηλεκτροφόρηση.
Χρωματογραφία μοριακής διήθησης
Αεριοχρωματογραφικός προσδιορισμός λιπαρών οξέων τροφίμων

Τρόπος Παράδοσης

Πρόσωπο με πρόσωπο

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

Χρήση ΤΠΕ τόσο στη διδασκαλία, αφού χρησιμοποιείται υπολογιστής και βιντεοπροβολέας στις διαλέξεις, όσο και στην επικοινωνία με τους φοιτητές όπου χρησιμοποιείται  ηλεκτρονική πλατφόρμα.

Οργάνωση Διδασκαλίας

Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις 39
Εργαστηριακή άσκηση 39
Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας 13
Συγγραφή εργασιών 26
Μη καθοδηγούμενη μελέτη 58
Συμμετοχή σε εξετάσεις 5
Σύνολο 180

Αξιολόγηση Φοιτητών

Θεωρητικό μέρος :
Γραπτή εξέταση σε θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας, που περιλαμβάνουν

  • Δοκιμασία πολλαπλής επιλογής
  • ερωτήσεις σύντομης απάντησης
  • ερωτήσεις ανάπτυξης

Εργαστηριακό μέρος :

Γραπτή εξέταση στις εργαστηριακές ασκήσεις με Α και Β Πρόοδο που περιλαμβάνουν

  • επίλυση προβλημάτων & ασκήσεων
  • ερωτήσεις σύντομης απάντησης
  • ερωτήσεις ανάπτυξης
  • ερωτήσεις κατανόησης

Συνιστώμενη βιβλιογραφία

– Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

  • Καλογιάννης Σ., Εισαγωγή στη Βιοχημεία, 2012
  • Γεωργάτσος Ι., Εισαγωγή στη Βιοχημεία, Σ. Γιαχούδης & ΣIA, 2005
  • Berg J.M., Tymoczko J.L. and Stryer L., Βιοχημεία, ΙΤΕ-ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ, 2009
  • Nelson D. and Cox M., Lehninger Βασικές Αρχές Βιοχημείας, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, 2011
  • Alberts B., Bray D., Hopkin K., Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K. και Walter P., Βασικές Αρχές Κυτταρικής Βιολογίας, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, 2006
Μετάβαση στο περιεχόμενο