ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Σκοπός Μαθήματος

Η γνώση του τρόπου λειτουργίας των συστημάτων του ανθρώπινου σώματος και της συνεργασίας τους για την ομοιόσταση, είναι απαραίτητη για να κατανοηθεί από έναν Διαιτολόγο η επίδραση της δίαιτας στην ομοιόσταση. Στα πλαίσια του μαθήματος διδάσκονται η ανατομία του σώματος, οι βασικές αρχές της κυτταρικής φυσιολογίας και οι μηχανισμοί της ομοιόστασης στα συστήματα του σώματος που συνδέονται πιο άμεσα με τη Διατροφή.

 Ο στόχος του εργαστηριακού μέρους είναι η πρακτική εξάσκηση σε πεδία από τους παραπάνω τομείς όπως: η μελέτη προπλασμάτων και ο εντοπισμός οργάνων, η μικροσκοπική παρατήρηση σε υποκυτταρικό επίπεδο και στο επίπεδο των ιστών,  η ανταλλαγή  ουσιών, η μέτρηση της πυκνότητας κυττάρων σε διάλυμα, η μέτρηση της συγκέντρωσης ουσιών στο αίμα, η ερμηνεία αιματολογικών αναλύσεων,  η μέτρηση του σφυγμού και της αρτηριακής πίεσης, η μεθοδολογία συλλογής, ανάλυσης και παρουσίασης πειραματικών δεδομένων, η συγγραφή τεχνικών εκθέσεων, κ.ά..

Με την ολοκλήρωση της διδασκαλίας  ο φοιτητής / -τρια:

• θα γνωρίζει τη μορφή, τη θέση και τη λειτουργία σημαντικών οργάνων
• θα έχει γνώση της φυσιολογίας των οργάνων σε κυτταρικό επίπεδο
• θα γνωρίζει  τους βασικούς ομοιοστατικούς μηχανισμούς  του καρδιαγγειακού και άλλων συστημάτων υπό την επίδραση ειδικών καταστάσεων (άσκηση, νοσήματα, διατροφικές διαταραχές, κ.ά.),
• θα μπορεί να εφαρμόζει μεθόδους ανάλυσης της  λειτουργίας των  οργάνων

Γενικές ικανότητες

• Συλλογή πληροφοριών και αξιολόγηση-στάθμιση γνώσεων
• Εργαστηριακή παρατήρηση, λήψη δεδομένων, ανάλυση και παρουσίαση
• Ανάπτυξη κριτικής και επαγωγικής σκέψης
• Αυτόνομη εργασία

Περιεχόμενο Μαθήματος

Βασικές αρχές κυτταρικής φυσιολογίας: Κύτταρα, ιστοί, συστήματα και ομοιόσταση, Πηγές ενέργειας, Μεταφορά μέσω της κυτταρικής μεμβράνης χημικά σήματα (κυτταρικοί υποδοχείς)
Φυσιολογία του καρδιαγγειακού: Όγκος και σύσταση αίαμτος, συστατικά του πλάσματος, ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια, ανοσολογικές απαντήσεις, αιμοπετάλια και αιμόσταση, Ανατομικά στοιχεία καρδιαγγειακού, συσταλτικότητα της καρδιάς, καρδιακός κύκλος, καρδιακή παροχή, έλεγχος της αρτηριακής πίεσης, έλεγχος της τοπικής ροής αίματος, λειτουργία των τριχοειδών αγγείων, φλεβικό σύστημα, λεμφαγγεία ροή αίματος και άσκηση.
Φυσιολογία του αναπνευστικού: σωματικής άσκηση και αναπνοή, ανταλλαγή των αερίων κατά  τη διάρκεια της άσκησης, ο έλεγχος της αναπνοής κατά την άσκηση, χρέος σε Ο2, κυτταρική αναπνοή, ανταλλαγή ενέργειας και ρυθμός του μεταβολισμού. 
Φυσιολογία των νεφρών: Υγρά του σώματος και η κατανομή τους, Χρήσιμα ανατομικά στοιχεία, σπειραματική διήθηση, τροποποίηση του διηθήματος, νεφρική κάθαρση, ούρηση, άλλες νεφρικές λειτουργίες, ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών, οξεοβασική ισορροπία.
Φυσιολογία του νευρομυϊκού: Ανατομικά στοιχεία και οργάνωση των νευρώνων, Αγωγιμότητα και νευροδιαβίβαση, Έλεγχος της κινητικής λειτουργίας, Αυτόνομο νευρικό σύστημα.
Φυσιολογία των ενδοκρινών αδένων: Βασικές αρχές λειτουργίας, υποθάλαμος και λειτουργίες υπόφυσης, θυρεοειδική λειτουργία, ορμονική ρύθμιση των ιόντων Ca+2, λειτουργίες του φλοιού και του μυελού των επινεφριδίων. 
Φυσιολογία της αναπαραγωγής: Η ανάπτυξη του φύλου, το αναπαραγωγικό σύστημα του άνδρα, γενετήσια πράξη, το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας, εγκυμοσύνη, τοκετός και γαλουχία, φυσιολογία του νεογνού.

Εργαστηριακές ασκήσεις

• Μελέτη προπλασμάτων και σκελετού
• Μικροσκοπική παρατήρηση νωπών παρασκευασμάτων
• Μικροσκοπική παρατήρηση ιστολογικών παρασκευασμάτων
• Ωσμωμοριακότητα και κυτταρικός όγκος
• Μέτρηση της πυκνότητας κυττάρων σε διάλυμα
• Μέτρηση της αρτηριακής πίεσης
• Μέτρηση του αρτηριακού σφυγμού κατά την άσκηση
• Προσδιορισμός της ομάδας αίματος
• Ανάλυση αιματολογικών εξετάσεων

Ατομική εργασία
Κατάθεση εργαστηριακών εκθέσεων/αναφορών, με ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν σε κάθε εργαστηριακή άσκηση.

Τρόπος Παράδοσης

Πρόσωπο με πρόσωπο

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

• Διαλέξεις με προβολή
• Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας (π.χ. Moodle)
• Ηλεκτρονική ανάρτηση εργαστηριακών φυλλαδίων
• Βιντεοπροβολές (ανάρτηση στην πλατφόρμα)
• Λογισμικό/Εφαρμογές μελέτης του ανθρώπινου σώματος
• Ανάρτηση επιστημονικών άρθρων  και υλικού καθοδηγούμενης μελέτης
• Ηλεκτρονική αξιολόγηση των εργασιών

Οργάνωση Διδασκαλίας

Δραστηριότητα	Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις	39
Εργαστηριακή Άσκηση	26
Συγγραφή εργασιών	26
Μη καθοδηγούμενη μελέτη	58
Συμμετοχή σε εξετάσεις	5
Σύνολο	154

Αξιολόγηση Φοιτητών

Ι. Υποχρεωτικές Εργαστηριακές  Εκθέσεις/Αναφορές (15%)

ΙΙ. Προφορική εξέταση στο εργαστηριακό  μέρος (85%)

ΙΙΙ. Προαιρετική ατομική εργασία ανάλυσης και σύνθεσης πληροφοριών από τα προτεινόμενα συγγράμματα,  στο θεωρητικό μέρος (30%)

ΙV. Γραπτή εξέταση διαβαθμισμένης δυσκολίας (70%) που περιλαμβάνει:

• Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
• Ερωτήσεις ανάπτυξης δοκιμίου
• Επίλυσης προβλημάτων
• Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, συμπλήρωσης κενού, αντιστοίχισης, σωστού-λάθους.

Συνιστώμενη βιβλιογραφία